Jean Pierre Rondas

Net voor de ‘Belgische’ verkiezingen van oktober 2012 verscheen De hulpelozen van de macht. Het federale graf van de Vlaamse regeringspartijen, 151 blz., Pelckmans. De auteur is Jean-Pierre Rondas, die sinds de jaren ’80 op het ‘derde’ programma van de Vlaamse radio een eponiem programma had, waarin hij het gesprek aanging met talloze auteurs en eminente persoonlijkheden, die meestal in hun eigen taal aan het woord kwamen. De laatste jaren ontpopte Rondas zich ook in dat programma tot een van de meest beslagen critici van de Belgische constructie. Hij is stichtend lid van de Gravensteengroep, een burgerinitiatief dat vanuit progressieve ideologische posities pleit voor Vlaamse soevereiniteit. Hij publiceerde Rondas’ Wereldbeeldenboek (2006) en Land op de Tweesprong. Manifesten ter ontgrendeling van Vlaanderen (2012).
Naar eigen zeggen zijn de essays in dit boek ontstaan als gesproken woord, uitgebracht ter gelegenheid van bijvoorbeeld 11 juli-toespraken. Andere teksten verschenen als opiniestukken in De Morgen en De Standaard en op de websites van Knack en de VRT. Ze zijn geboren uit de actualiteit, maar zijn beladen met rijke inzichten in de geschiedenis. Dat is wat ik zo vaak bewonderde in de afleveringen van ‘Rondas’ die hij tot verbazing van velen, en misschien ook wel een beetje tot zijn eigen verwondering, blijkbaar ongehinderd kon wijden aan het Belgisch debacle. Keer op keer haalde hij er historici, economen, politologen en sociologen bij die in nuchtere taal en met onweerlegbare cijfers en wetteksten de waarheid aan het licht brachten over de ergerlijke geschiedenis van Vlaanderen binnen het Belgisch bestel.
Het is geen fraaie geschiedenis, dat is het minste wat je ervan kan zeggen. Rondas is ervan onder de indruk. Het maakt hem niet vrolijk, zoals een Christophe Deborsu, maar verontwaardigd en pisnijdig. Niet zozeer op de voor de hand liggende ‘tegenstanders’ van Vlaanderen, bijvoorbeeld de Walen, de Franstalige Brusselaars, het koningshuis, de bourgeoisie, het establishment &c., nee: het zijn vooral de Vlamingen die het moeten ontgelden. In de eerste plaats zijn dat de traditionele Vlaamse politieke partijen en hun leiders, die zich steeds weer vastklampen aan de (nationale) macht en daardoor een gemakkelijke prooi zijn voor de handige politieke drijverijen en het blufpoker van de Franstalige partijen. De liberale, socialistische en de christen-democratische partijen laten zich keer op keer verleiden tot onvergeeflijke toegevingen en historische vergissingen. Ze offeren Vlaanderen op voor hun op korte termijn lucratieve deelname aan het federale bewind.
De verkiezingen van oktober 2012 hebben Rondas gelijk gegeven. Hoewel het niet om federale verkiezingen ging, boekte de N-VA overal spectaculaire winst. Een zeer aanzienlijk gedeelte van de Vlaamse kiezers, die nochtans niet bekend staan als extremisten of politieke avonturiers, wendde zich af van de traditionele, Belgicistische partijen, die elk een historisch en dramatisch dieptepunt bereikten in hun stemmenaantal. Rondas heeft dat beter ingezien en voorspeld dan vele andere commentatoren of politici. Hij kent dan ook zijn dossiers veel beter dan elk van hen. Steeds weer haalt hij een beslissende gebeurtenis, een spectaculaire wending, een concrete passage uit een wet of een akkoord, een gevleugelde uitspraak of harde cijfers naar voren, die zijn betoog kracht bijzetten en de twijfelaar overtuigen of de tegenstander onderuit halen. Hij vertolkt wat velen van zijn generatie (°1946) denken en aanvoelen; hij beseft als geen ander dat het Vlaams gevoel voor ons geen romantische idealisme is, maar een niet-aflatende ergernis over concrete toestanden, over misdadige economische achteruitstelling veel meer nog dan over bewuste vernedering en hooghartig misprijzen. Hij legt feilloos en genadeloos de strategieën bloot waarmee de Franssprekenden het Belgisch systeem naar hun hand hebben gezet en blijven zetten, steeds ten nadele van Vlaanderen.
De tijd is voorbij dat België vanzelfsprekend was. De afbrokkeling is ingezet door het ontstaan van de gemeenschappen en de gewesten, die autonome zeggingsmacht verwierven over steeds meer domeinen. Na elk kasteelakkoord, na elke staatshervorming, na elke regeringsvorming blijft er minder over van België. Ook het meest zichtbare heilige huisje, het koninklijk paleis in Laken, ligt nu zwaar onder vuur, samen met de riante paleizen en villa’s van de andere leden van de koninklijke familie. Dat is voor een deel te wijten aan de bedenkelijke levensstijl en het desastreus gebrek aan intellectuele capaciteiten dat die familie kenmerkt. Maar zelfs in de irreële veronderstelling dat wij zouden gezegend zijn met een bekwaam koningshuis dat bovendien ook nog vlot Nederlands zou spreken, zou blijken dat de tijd van de koningshuizen voorbij is. ’89 tue la noblesse, zong Brel en zo is het inderdaad. Na de Franse Revolutie zijn de koningshuizen alleen nog kunstmatig in leven gehouden en in de daarop volgende eeuw hebben ze gretig elke kans aangegrepen om zich grondig politiek te vergissen. Vandaag zijn alleen nog onwetenden voorstander van een monarchie.
Het is de niet geringe verdienste van uiterst bekwame en integere figuren als Jean-Pierre Rondas dat de Vlaamse zaak bespreekbaar geworden is, niet als een academische historische kwestie, maar als een staatszaak, als een kwestie van levensbelang voor Vlaanderen. Binnen de Belgische context is Vlaanderen steeds achteruitgesteld en dat is vandaag nog steeds aantoonbaar zo. Vlaanderen krijgt minder dan waarop het recht heeft, omdat de Franssprekenden meer krijgen dan waarop ze recht hebben. Rondas toont overtuigend aan hoe dat vroeger gebeurd is, hoe dat vastgelegd is met wetten en grendels en speciale meerderheden, en hoe dat vandaag nog steeds mogelijk is door de laksheid en de lafheid van de traditionele Vlaamse partijen.
Deze essays lezen zo vlot als ze geschreven zijn. Ze neigen inderdaad vaak naar het politiek pamflet, althans door hun taal en stijl. Door hun gedegen inhoud en de kracht van hun argumenten overstijgen zij niet alleen de actualiteit waaruit ze zijn ontstaan, maar ook alle partijpolitieke belangen die zouden kunnen meespelen. Rondas schaart zich niet achter een of andere partij, hij werpt zich niet op als een tegenstander van Wallonië, Brussel of zelfs de Franstaligen, maar als een gedreven verdediger van de historische rechten van Vlaanderen.
Deze essays zijn zeer verzorgd uitgegeven. Wij moeten de auteur dankbaar zijn dat zijn gesproken woord op deze manier beklijvend is gemaakt. Dit boek zal goede diensten bewijzen als een gewetensonderzoek voor we nogmaals ter stembus trekken. Zonder bitterheid of pessimisme trekt het lessen uit het verre en het meer recente verleden en biedt daarmee een leidraad voor de toekomst. Wij weten nu niet alleen hoe het zeker niet moet, hoe het absoluut niet meer mag. Rondas wijst ons ook de weg naar een betere toekomst en opent perspectieven die wij zonder hem wellicht niet zo snel en niet zo helder zouden ontwaard hebben.
Een absolute aanrader voor elke rechtgeaarde Vlaming!… (more)