Ik had dit boek ooit al als beïnvloedbare tiener gelezen, maar er was na zoveel tijd niet veel meer van blijven hangen -- een paar zweverige gevoelsimpressies, een vervaagd idee van de chronologie van Deirdre's reistocht. Nu ik de trilogie weer herlezen heb weet ik ook waarom: ze heeft niet veel om het lijf.

Dat hoeft niet per sé een negatief oordeel in te houden: deze trilogie is helemaal niet geïnteresseerd in actie, geweld of veldslagen, maar richt zich in de plaats daarvan op de spirituele ontwikkeling van het hoofdpersonage en maakt alles daaraan ondergeschikt. Daarom is er ook opvallend weinig dialoog. De drie boeken vertellen het verhaal van Deirdre, een jonge priesteres, die, ontevreden met haar lot, begint rond te reizen, daarbij gaandeweg verschillende rollen vervult -- uitgestotene, handelsvrouwe, tempelhoer, uitverkorene, krijgsgevangene, tantrische leermeesteres -- en doorheen haar belevenissen dieper en dieper in zichzelf graaft om tot een steeds naaktere kern van zichzelf te komen.

Deze ontdekkingstocht is vakkundig neergeschreven en werkt bijwijlen meeslepend. Toch laat het geheel een tweeslachtige indruk op me na. Ik kan een kalm voortkabbelend verhaal wel smaken, en de spirituele reis van het hoofdpersonage werd niet dikwijls saai; maar het had een beetje korter gekund. Als de meeste gebeurtenissen in het boek ofwel rechtstreeks betrekking hebben op een meditatieve ontsluiering ofwel op een reistocht naar plaatsen waarop dergelijke ervaringen plaatsvinden, krijg je nogal snel last van sleur. Nochtans beheerst Gijsen het Nederlands erg goed; hij is bovendien geweldig in het schetsen van bevreemdende-en-toch-vertrouwde religies en maatschappijen, maar de trilogie mist hier en daar wat aan substantie om ze helemaal stabiel te houden.

De ontknoping, die lettterlijk op de laatste bladzij plaatsvindt, vond ik teleurstellend, omdat het hele derde boek naar de finale confrontatie opbouwde en zich er uiteindelijk zo vlug vanaf maakte, geheel indruisend tegen wat we wisten over het karakter van de voornaamste tegenstreefster. Maar misschien was dat wel de bedoeling: voor een meditatieleek als mezelf is dat moeilijk te beoordelen. Mocht ik meer van meditatie, yoga of tantra afweten had ik misschien meer uit deze trilogie gehaald dan nu.

Voor wat mij betreft dus is "Deirdre" snel weglezend leesvoer dat zich richt op een spirituele dimensie eerder dan op een zwaarden-en-magie-verhaaltje. Amusant als afwisseling, interessant en goed verteld bovendien. Kan weggelegd worden en enkele dagen later probleemloos weer ter hand genomen worden. ( )